Sürdürülebilir Bir Finansman Aracı Olarak Enerji Performans Sözleşmesi (EPC)
Enerji Performans Sözleşmesi (EPC), kurumların enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji projelerini peşin sermaye yatırımı yapmadan hayata geçirmelerini sağlayan, dünya çapında tanınan bir finansman mekanizmasıdır. Bu modelde, bir Enerji Hizmet Şirketi (ESCO), projenin tasarım, uygulama ve bakım sorumluluğunu üstlenir ve ilk yatırım, garantili gelecekteki enerji tasarruflarıyla geri ödenir. Bu performansa dayalı yapı, teknik ve finansal riskleri kamu sektöründen uzaklaştırarak, kurumların bütçelerine yük olmadan modern altyapı ve maliyet düşüşlerinden faydalanmalarını sağlar.
Uluslararası alanda EPC, standartlaştırılmış sözleşme çerçevelerinin, politika desteğinin ve sağlam ölçüm ve doğrulama protokollerinin benimsenmesini hızlandırdığı Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, Fransa ve Çin gibi ülkelerde başarısını kanıtlamıştır. Avrupa Birliği'nin Enerji Verimliliği Direktifi de üye devletlere, EPC'yi enerji ve iklim hedeflerine ulaşmak için ulusal stratejilere entegre etmelerini zorunlu kılmıştır.
Türkiye'de EPC, 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ile yönetilmekte olup, 10.000 m²'den büyük kamu binalarının 2029 yılına kadar en az %30 enerji tasarrufu sağlamasını zorunlu kılan 2023/15 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile düzenlenmektedir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, kamu kurumlarının ulusal politikaya uygun olarak EPC'yi hayata geçirmeleri için ayrıntılı teknik kılavuzlar, sertifikalı Ö&D uzman listeleri ve yasal şablonlar sağlamaktadır.
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi (ALKÜ), Türkiye'de EPC tabanlı güneş enerjisi santrali uygulayan ilk ve tek devlet üniversitesi olarak ulusal bir örnek teşkil etmektedir. 2024 yılında, ALKÜ Kestel Kampüsü Güneş Enerjisi Santrali, 613 başvuru arasından seçilen Ulusal Enerji Verimliliği Proje Ödülleri'nde Kamu Kategorisi'nde üçüncülük ödülüne layık görülmüştür. Bu ödülün ardından ALKÜ, girişimi elektrikli araç şarj istasyonları, organik atık değerlendirme sistemleri, ISO 50001 sertifikalı enerji yönetimi ve yenilenebilir enerji izlenebilirliği için I-REC sertifikasını da içeren entegre bir sürdürülebilirlik modeline dönüştürmüştür.
Daha da önemlisi, ALKU, EPC'nin üniversite bağlamında teknik ve finansal uygulanabilirliğini göstermekle kalmamış, aynı zamanda bu bilgiyi kamu etkinlikleri ve ulusal konferanslar aracılığıyla paylaşmıştır. "Bina Enerji Dönüşümünde Başarı Öyküleri" başlığı altında düzenlenen bu tür bir etkinlikte, kamu kurumları ve özel sektörden 1.000'den fazla profesyonele EPC mekanizmaları ve ALKU'nun en iyi uygulamaları tanıtılmıştır.
Bu deneyim, sürdürülebilirlik hedeflerine maliyet-nötr bir şekilde ulaşmayı hedefleyen kamu üniversiteleri ve kurumları için EPC modelini uyarlanabilir ve ölçeklenebilir bir finansman çözümü olarak ortaya koymaktadır. ALKU'nun yaklaşımı, mevzuata uyumu, mali sorumluluğu ve iklim eylemini ulusal ve uluslararası düzeyde yaygınlaştırılabilecek tekrarlanabilir bir modele dönüştürmektedir.
